Weet jij hoe je voet in elkaar zit?

Hoe zit de voet eigenlijk in elkaar? Wat is het verschil tussen je hak en hiel? In deze blog willen we je de anatomie van de voet uitleggen maar ook de termen toelichten die we in het dagelijks leven gebruiken als we het hebben over onderdelen van de voet.

Anatomie van de voet

De voet is een complex en ingewikkeld lichaamsdeel met verschillende onderdelen en functies. De voet moet zorgen voor stabiliteit tijdens het staan en bewegen maar moet ook zorgen voor bewegelijkheid. Daarvoor moeten alle botten, spieren, weefsel, bloedvaten, etc. in de voet op de juiste manier samenwerken en bewegen. Hierdoor kunnen we lopen, rennen, springen, etc. 

De voet kan opgedeeld worden in de volgende gebieden:

• Voorvoet
• Middenvoet
• Achtervoet

Wat zijn per onderdeel de belangrijkste kenmerken:

Voorvoet

De voorvoet bestaat uit vijf tenen maar ook uit vijf middenvoetsbeentjes. De binnenste teen wordt ook wel de grote teen genoemd. De buitenste teen wordt de kleine teen genoemd. Gek genoeg hebben de overige drie tenen daartussenin geen eigen naam. Meestal worden deze drie tenen van binnen naar buiten de tweede, derde en vierde teen genoemd (van groot naar klein). 

Middenvoet

De middenvoet is minder vanzelfsprekend dan de voorvoet. Deze bestaat namelijk uit vijf zogenaamde voetwortelbeenderen. Dit zijn de botten in de voet gelegen tussen het scheenbeen en het kuitbeen enerzijds en de vijf middenvoetsbeentjes van de voorvoet (één voor elke teen) anderzijds. Deze botjes bij elkaar worden tezamen ook wel voetwortel genoemd. Het gewricht dat het scheenbeen en het kuitbeen met de voetwortel maakt, wordt het enkelgewricht genoemd.

Achtervoet

De achtervoet is het draaipunt van de enkel en bestaat uit de twee grootste voetwortelbeenderen: het sprongbeen en het hielbeen. Samen dragen zij voornamelijk het lichaamsgewicht van de persoon.

In het dagelijkse leven

In het dagelijkse leven hebben we het, als we over de voet praten, niet alleen maar over deze drie bovenstaande onderdelen. Vaak hebben we het dan over de bal van de voet, de hiel en de hak bijvoorbeeld. Laten we enkele van deze veel voorkomende begrippen hieronder toelichten wat we hiermee bedoelen:

Bal van de voet

Hiermee bedoelen we de onderkant van de voorvoet, de plek vlak voordat de tenen beginnen. In spreektaal wordt dit ook vaak de voorvoet genoemd, maar zoals we hierboven geleerd hebben ligt dat anatomisch gezien anders.

Hak

We bedoelen dan vaak de hiel van de voet ook wel hielgewricht. Waarschijnlijk afgeleid van de hak van een schoen.

Hiel

De hiel is het achterste deel van de voet, daar waar deze overgaat in de kuit. De ronde achterkant van je voet.

Voetboog voetholte

Hiermee wordt vaak verwezen naar het middelste gedeelte van de onderkant van de voet wat, bij de meeste mensen, niet de grond raakt als je staat. Voetholte is een andere veel gebruikte term hiervoor. Deze ruimte ontstaat door de vier voetbogen die ieder mens heeft; er zijn twee lengtebogen en twee dwarsbogen. De bogen worden in stand gehouden door spieren en stevige bindweefselbanden, die de beenderen van de voet onderling verbinden en de voetgewrichten versterken. Bij het verslappen van de banden kan die allerlei voetklachten geven, denk bijvoorbeeld aan platvoeten.

Wreef

Hiermee wordt vaak de bovenkant van je voet bedoeld; het gebied na je tenen tot aan waar je enkel begint.

Bewegen van de voet

De voet wordt in principe bewogen vanuit het enkelgewricht; de enige bewegingen die actief in de voet plaatsvinden zonder beweging in de enkel zijn het buigen en strekken van de tenen. Daarnaast vindt veel beweging plaats tussen de middenvoetsbeentjes en de botten van de achtervoet. Deze bewegingen zijn van belang om bewegingen of schokken op te vangen, zoals bij het lopen op een oneffen ondergrond.

De voet kan door de enkel in drie bewegingsrichtingen bewogen worden. Deze bewegingen komen bijna altijd gecombineerd voor:

• Voet buigen en strekken (op de tenen staan en tenen naar je toe halen)
• Zijwaarts bewegen van de voet (naar buiten en binnen draaien van de voet)
• Kanteling van de voet (naar buiten en binnen kantelen van de voet)

De bekendste combinatie van bewegingen die leidt tot een blessure, treedt op tijdens een combinatie van enkele bewegingen tegelijkertijd, namelijk een verzwikte enkel. Hierbij vindt vaak de volgende bewegingen tegelijkertijd plaats; op je tenen staan, naar binnen draaien van de voet en het naar binnen kantelen van de voet.

Bron: Photo by Nino Liverani on Unsplash